چگونه گوش خود را تمیز کنیم؟
ای کسانی که دائم در حال پاک کردن گوش خود هستید؛ بدانید و مطلع باشید که این کار شما ممکن است منجر به از دست رفتن قدرت شنواییتان تمام شود. برای این‌که بدانید روش صحیح گرفتن جرم گوش چیست آب دست‌تان هست زمین بگذارید و این مقاله را تا انتها بخوانید:
یکی از سوسول‌ترین و در آنِ واحد پیچیده‌ترین اعضای بدن ما گوش‌مان است. گوش وسیله‌ای برای بهتر ارتباط برقرار کردن با جهان پیرامون است و ما را از خطراتی نظیر نزدیک شدن موتوری اسید پاش از پشت سر آگاه می‌کند. از همین رو باید خیلی مراقب گوش‌ها باشیم و به توصیه دکترها نباید اجرام کوچک‌تر از دسته بیل را وارد گوش خود کنیم. سیخونک زدن به گوش با اجسامی مثل چوب کبریت، خودکار، سوئیچ ماشین و حتی گوش پاک کن ممکن است قدرت شنوایی ما را دچار مخاطره کند.
چرا اصلاً داخل گوش‌مان جرم داریم؟
در واقع اگر به اندازه کافی داخل گوش‌تان جرم وجود داشته باشد، یعنی گوش‌تان خیلی هم سالم و نرمال است. گوش از پوست، مجرای گوش و پرده گوش تشکیل می‌شود. چیزی که به نام جرم (یا موم گوش) در داخل گوش ما وجود دارد حاصل ترشحات داخل مجرای گوش است که به منظور چرب کردن پوست داخل گوش تولید می‌شود. از سوی دیگر جرم گوش خاصیت‌های آنتی‌باکتریالی هم دارد و گوش را از مبتلا شدن به یک سری بیماری‌ها محافظت می‌کند. نبود جرم باعث می‌شود پوست داخلی گوش خشک شده و به خارش بیفتد. در طی این مکانیزم، گوش ما هر وقت که لازم دانست، از نزدیکی‌های پرده گوش به آرامی این ماده را در داخل گوش ترشح می‌کند. بعد از مدتی که ترشحات تَه گوش کهنه شدند به شکل یک جرم در می‌آیند. سپس به واسطه حرکاتی مثل جویدن غذا که در طی آن فک به حرکت در می‌آید، جرم‌ها از ته گوش و مجرای گوش، به قسمت‌های بیرونی‌تر رانده می‌شوند و در مواقعی که سرمان را یک ور روی زمین می‌گذاریم به صورت طبیعی از داخل گوش به بیرون می‌افتند.
نکته: این‌طور نیست که جرم در مکانی چسبیده به پرده گوش تولید شود. در واقع محل ترشح کمی جلوتر از پرده است.
چرا استفاده از اجسامی نظیر گوش پاک کن خوب نیست؟
سوئیچ ۲۰۶ و چوب بستنی و لوله خودکار که هیچ، این گوش‌پاک کن‌هایی که سر و تهش پنبه دارد هم برای گوش پاک کردن به هیچ وجه خوب نیست. زیرا وارد کردن گوش پاک کن همانا و هُل دادن جرم‌ها به تَه گوش همان.
همان‌طور که گفتیم محل ترشح جرم کمی جلوتر از پرده گوش است تا جلوی پرده کیپ نشود اما وقتی سر پنبه‌ای و پهن گوش پاک کن را داخل گوش فرو می‌کنید، یا دستمال کاغذی را لوله می‌کنید و مثل چوبِ پشمک که داخل دیگ می‌چرخانند، آن‌را مثل فرفره در گوش‌تان پیچ و تاب می‌دهید، در واقع خودتان دستی دستی جرم‌های گوش‌تان را هُل می‌دهید جلوی پرده تلمبار می‌کنید. بدیهی است، بعد از مدتی قدرت شنواییتان کاهش می‌یابد.
چه زمانی باید گوش‌مان را تمیز کنیم؟
در شرایط ایده‌ال مجراهای گوش هیچ‌وقت نباید تمیز شوند. با این حال بعضی وقت‌ها اوضاع از حالت نرمال خارج می‌شوند. درست این است که فقط وقتی گوش را تمیز کنیم که تجمع جرم در گوش به حد مشکل ساز بودن رسیده باشد. این مشکلات عبارتند از:
- گوش درد، پُر شدن داخل گوش به طوری که احساس کنید گوش‌تان کیپ شده است
- کم شدن قدرت شنوایی که روز به روز نیز افزایش پیدا کند
- سوت کشیدن داخل گوش
- خارش، بوی نامطبوع یا خروج بیش از حد ترشحات از گوش به بیرون
- سرفه کردن
پس چگونه گوش را تمیز کنیم که داستان نشود؟
برای تمیز کردن گوش ابتدا سطح خارج آن‌را با یک پارچه تمیز پاک کنید. هیچ چیزی داخل گوش خود فرو نکنید. بیشتر موارد گرفتگی داخل مجرای گوش با درمان خانگی قابل رفع شدن است. روزی چند قطره روغن معدنی، روغن بچه یا گلیسیرین را داخل گوش خود بچکانید تا جرم‌های داخل گوش نرم شوند. مواد پاک کننده‌یی نظیر پروکسید هیدروژن یا پروکسید کاربامید نیز برای این کار بد نیستند.
شستشوی گوش با سرنگ آب رایج‌ترین کاری است که برای خارج کردن جرم از گوش انجام می‌شود. این کار را می‌توانید داخل منزل هم انجام دهید و خیلی تخصص نمی‌خواهد. بهتر است محلولی که به داخل گوش پمپاژ می‌کنید حاوی آب ولرم و نمک (به مقدار کم) باشد.
نکته: اگر به بیماری دیابت دچار هستید، سیستم ایمنی بدن‌تان ضعیف است یا پرده گوش‌تان سوراخ شده است از شستشوی گوش با سرنگ آب اکیداً خودداری کنید.
فردی که گوشش نیاز به شستشو دارد را می‌نشانید و یک چیزی مثل بُریده‌ی تَه قوطی نوشابه را به دستش می‌دهید تا زیر گوش خود بگیرد. سپس سرنگ یا هر وسیله دیگری که بدرد این کار می‌خورد را از محلول آب ولرم و نمک پُر کنید و کم کم داخل گوش آن فرد بپاشید تا جرم‌ها به همراه آبی که برمی‌گردد از گوش آن فرد خارج شود و داخل ته قوطی نوشابه بریزد.
نکته: می‌دانیم که می‌دانید، اما برای آن یک نفری که نمی‌داند و می‌خواهد بزند خودش را کر کند و یک پرده گوش از من طلبکار شود، باید توضیح بدهم که اولاً سر سرنگ سوزن نبندید و ثانیاً نوک سُرنگ را داخل سوراخ گوش فرو نکنید که جا برای خروج جرم‌ها باز باشد.
روش دیگری که برای خارج کردن جرم از گوش وجود دارد، ساکشن است که تحت نظر پزشک انجام می‌شود. در این روش با استفاده از ابزار مینیاتوری ساکشن و یک میکروسکوپ که وارد مجرای گوش می‌شود جرم‌ها به بیرون مکیده می‌شوند. این روش بیشتر برای کسانی به کار می‌رود که مجرای گوش باریکی داشته باشند یا پرده گوش‌شان سوراخ باشد، دیابت داشته باشند، سیستم ایمنی بدن‌شان تعطیل باشد و یا این‌که روش قبلی در موردشان جواب نداده باشد.
چه موقع باید به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر معالجات خانگی که در بالا به آن پرداختیم نتایج رضایت‌بخشی نداشته و هنوز از مشکلات ناشی از انباشتگی جرم در مجرای گوش‌تان رنج می‌بردید، اکنون وقت آن است که دفترچه بیمه‌تان را بردارید و عازم دکتر گوش و حلق و بینی شوید. آن‌جا دیگر دکتر یا به شما قطره گوش می‌دهد تا داخل گوش بریزید و جرم‌ها را نرم کنید یا این‌که اوضاع گوش‌تان به حدی رسیده که باید شستشو شود یا جرم‌های داخلش با ساکشن تخلیه شود.
اگر یک زمانی از گوش‌تان خون آمده یا احساس می‌کنید که قدرت شنواییتان تحلیل رفته است، این امکان وجود دارد که پرده گوش‌تان سوراخ شده باشد یا چه بسا که دچار پارگی شده باشد. محض اطمینان حتماً این مسئله را به دکترتان گوشزد کنید تا هر گونه اقدامی که صلاح می‌داند را انجام بدهد.
اگر پرده گوش‌تان دچار این مشکلات باشد، چکاندن قطره یا پاشیدن آب داخل آن می‌تواند منجر به ایجاد عفونت شود که با درد شدیدی نیز همراه خواهد بود.
چه کار کنیم تا جرم زیادی در گوش‌مان جمع نشود؟
راه حل اثبات شده‌ای برای این‌کار وجود ندارد اما برای پیشگیری می‌توانید بسته گوش پاک کن خود را به نمکی نان خشکی بدهید. اگر از آن کسانی هستید که ترشحات داخل گوش‌شان از حد نرمال بیشتر است، یا این‌که از وسائل کمک شنوایی مثل سمعک استفاده می‌کنید هر ۶ ماه یک‌بار بروید دکتر گوش و حلق و بینی تا یک نگاهی به گوش‌تان بیندازد و به صورت روتین گوش‌تان را تمیز کند.
استفاده از تجهیزات صوتی با کیفیت و مناسب
مطمئناً دیر یا زود سر و صدای بوق و آژیر خیابان و همهمه‌ی دائمی محل کار، شما را مجاب خواهد کرد تا یک هدفون بخرید و از شنیدن موسیقی لذت ببرید. یکی از مواردی که باید در خرید هدفون مد نظر بگیرید این است که جنس هدفون از موادی تشکیل شده باشد که بعد از هر بار بیرون گذاشتن آن گرد و غبار را به خود جذب نکند. نکته دیگر این‌که اگر ترشحات داخل گوش شما زیاد است، بهتر است بجای خرید هدفون‌های تو گوشی از هدفون‌های روگوشی استفاده کنید.
